Türkiye cumhuriyeti bir hukuk devletidir. Hukuk devletlerinde tüm duruşmaların açık bir şekilde uygulanma zorunluluğu bulunmaktadır. Duruşmalarda kapalılık ve açıklık durumları anayasanın 182. Maddesi ile belirlenmiştir. Duruşmanın açık olması şeffaflığın ve adaletin daha iyi bir şekilde yerine getirilmesi bakımından önemlidir.
Duruşmada kapalılık (Gizli Duruşma) ve Açıklık kararı ceza mahkemesi kanunu 182/2 de belirtilmiştir. Sadece soruşturma aşaması gizli tutulmaktadır, fakat kovuşturma aşaması ve duruşma yine açıktır. Zorunlu ve isteğe bağlı olan kapalılıkta zorunlu 2 durum bulunmaktadır, 18 yaşından küçük çocukların yargılanmasına tüm aşamalar gizli tutulmaktadır. İsteğe bağlı kapalılıkta ise mahkeme, kamu düzeninin ve genel ahlak kurallarının gerektirdiği durumlarda kapalılık kararı alabilmektedir. Bazen de taraflardan birinin gizliliği tercih etmesi sebebiyle hüküm açıklanma kısmı ve celse hariç gizli duruşma yapılabilmektedir. Duruşmada kapalılık (gizli duruşma) ve açıklık kararı bazı durumlarda hâkimin inisiyatifine bağlı olmaktadır. Mahkeme, taraflardan birinin talebi olmadan kapalılığa karar verememektedir. Kapalılık sadece duruşmayı kapsadığı için kararın açıklandığı an yine de açık olmak zorundadır. Hüküm anı kapalı yapılırsa Ceza Mahkemesi Kanununun 182/3. Maddesi ihlal edilmiş olacaktır.
“Duruşmanın aleniliği” ilkesi ile duruşma ve karar anı herkes tarafından izlenip dinlenebilmektedir. Fakat duruşma anında kamera ve ses kaydı yapılması yasak olup, tüm halkı ilgilendiren duruşmalarda TCK286. Madde gereğince sadece yetkili kişilerce ses ve görüntü kaydının alınabilmesine olanak sağlanmıştır. Yetkisiz kişilerce alınan ses ve görüntü kayıtları suç olarak değerlendirilecektir.
Kapalı Duruşmaya Katılabilmek
Madde 187 ye göre mahkeme bazı kişilerin kapalı duruşmaya katılmasına izin vermektedir. Fakat duruşmanın gizli kalması gereken kısımları gizli tutacağına dair katılan kişiler bilgilendirilir ve bu hususta tutanak tutularak imzalanması gerekmektedir. Kapalı duruşmaya katılabilecek olan kişileri hakim açık duruşmada açıklar. Bu karar doğrultusunda duruşmadaki yayın yasağı da ilan edilmiş olur. Mahkeme bunun için ayrıca yayın yasağını tekrar ilan etmez. İhlal edilmesi durumunda TCK 285. maddesi uygulanır.
Açık görülen duruşmalarda da mahkeme isterse yayın yasağı koydurabilir. Genel ahlaka, kamu düzenine aykırı ise, milli güvenliği tehlikeye sokacak konuşmalar varsa veya kişilerin onur ve haysiyeti ise ilgili konular geçerek kişileri suça sürükleyecek durumları önlemek açısından hakim yayın yasağı koydurabilmektedir. Kapalı yapılan duruşmalarda mahkeme salonunda sadece taraflar ve tarafların avukatları, tanıklar ve bilirkişiler bulunabilmektedir. Hakim isterse eğer stajyer hakim gibi kişilerin de mahkemeyi izlemesine izin verebilir, bunun için de konuşulan hiçbir bilginin dışarıya aktarılmamasına dair bir tutanak imzalatılarak kişiler uyarılmaktadır. Bunun ihlal edildiği durumlarda iseTCK 285. Maddesi gereği 1 yıl-3 yıl arası hapis cezasına hükmedilir.
Duruşmada kapalılık (gizli duruşma) ve açıklık kararında yargılama sonucu tüm halk için önemli olduğu durumlarda duruşmanın gizli yada kapalı olmasına itiraz hakkı bulunmaktadır. Bir avukat yardımı ile karara itiraz edilebilmektedir.