Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma (TCK 53)

Türk Ceza Kanunu’na göre bir kişi işlediği suçlar nedeniyle bazı haklarını belirli bir süre ile kaybedebilir. Çok sık merak edilen konulardan biri olan belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma için ehliyetinin elinden alınması, mesleğinden bir süre uzaklaştırılması gibi daha pek çok örnek verilebilir. Kişilere bu tarz bir işlem uygulanması, o kişinin toplum için tehlike arz etmesiyle yakından ilişkilidir.

Kişi Haklarından Ne Şekilde Mahrum Edilebilir?

Kişilerin yaptığı yanlışlar veya hatalar nedeniyle toplumdaki diğer insanlara tehlike oluşturması, kötü örnek olması veya elindeki hak ve/veya yetkileri farklı kötü amaçlar için bir aracı olarak kullanması kişilerin farklı cezalar almasına neden olabilir.

Türk Ceza Kanunu’nun farklı maddelerine göre bir kişinin işlediği suç veya suçlar nedeniyle belli haklarından yoksun bırakılma (tck 53) durumu 3 farklı şekilde olabilir. Avukat bildirecektir ama;

• Madde 53/1 zorunlu olarak belirli hakların tamamen yasaklanması,
• Madde 53/5 kötü amaçlara alet edilen yetki veya hakların belirlenen süre boyunca yasaklanması,
• Madde 53/6 bazı durumların yaşanması sebebiyle mahkemelerin, kişinin belli haklarını kullanmasını yasaklaması.

Kişiler Yoksun Bırakıldıkları Haklar İçin Ne Yapabilir?

Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma aslında diğer insanları düşünülerek verilen bir karar olduğu için kişilerin bu karar için herhangi bir itiraz kanun yolunu kullanması mümkün değildir. Ancak alınan yasak için istinaf yapılabilir. İstinaf mahkemelerine iletilen bu durum kabul edilmez ise maalesef kişiler temyiz başvurusunda da bulunamaz.

Yoksun Bırakılma Maddeleri Hangi Detayları İçerir?

3 farklı yol ile gerçekleştirilen yoksun bırakılma (tck 53) nedir diye bakılacak olursa;

• Madde 53/1. Fıkra: Seçme ve seçilme hakkı, velayet hakkı, herhangi bir sanat veya mesleği icra etme, kurum veya kuruluşlarda hizmet vermek, memuriyet gibi durumlardan mahrum bırakılmak.
• Madde 53/5. Fıkra: İlk fıkra ile ilişkili olarak belirtilen belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma durumlarına kişiler uymaz ise 5.fıkra devreye girer. Buna göre kişilere ilk aşamada verilen ceza eğer hapis cezası ise alınan cezanın yarısından bir katı kadar ceza daha alır. Ancak ilk aşamada verilen ceza para cezası ise ilk hükmünde yer alan gün sayısının bir katına kadar hakları elinden alınır.
• Madde 53/6.Fıkra: Hem trafik cezaları hem de mesleği kötü kullanma gibi durumlarda uygulanan tck 53 belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma fıkra hükümlerine göre 3 aydan az olmayan ve 3 yılı aşmayan süreyle sürücü belgesine el koyulabilir ya da mesleğini yapması engellenir.