Ağır çalışma alanları başta olmak üzere, her sektörde işçi kazaları meydana gelebilmektedir. İşveren, mesai saatleri içerisinde işçinin beden ve ruh sağlığını korumakla yükümlüdür. Bu çerçevede, mesai saatleri içerisinde işyerinde veya dışında, işçinin uğradığı tüm zararlardan iş veren sorumludur.
İşçinin bedensel bütünlüğüne zarar geldiğinde ya da psikolojik rahatsızlıklarında, işverenin neden olduğu veya ihmalinden dolayı gerçekleşen tüm kazalar iş kazaları olarak nitelendirilir. Bu durumda işverene kurumlar ve işçi ya da işçi yakınları tarafından dava açılabilir.
Hangi Kazalar İş Kazası Olarak Nitelendirilir?
İş kazaları denildiğinde aklımıza ilk olarak ağır çalışma koşullarında çalışan işçiler gelmektedir. İnşaat, maden ve fabrika gibi alanlarda işçiler, birçok tehlike ile karşı karşıya kalabilir. İş kazası ihtimallerinin çok olduğu bu yerlerde işverenin aldığı önlemler ve iş güvenliği, işçilerin hayatlarını kurtarabilir. Bunun dışında hizmet sektöründe, devlet kurumlarında, masa başı işlerde dahi, işverenin işçinin sağlığını koruması gerekmektedir. mesai saatleri içerisinde, işçinin başına gelen tüm kazalar iş kazası olarak nitelendirilir. Maalesef, ölümle dahi sonuçlanabilen bu kazalar, bazen basit bir ihmal sonucu bazen de kasten olarak gerçekleşebiliyor.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre iş kazaları sayılan durumlar belirtilmiştir. Bu kanunun 13. Maddesine göre ise,
- İşçinin aldığı zararın boyutuna ve niteliğine balkılmaksızın, işçinin işyerined uğradığı bütün kazalar, iş kazası olarak değerlendirilir.
- Mesai saatleri içerisinde, işçi işveren tarafından başka bir işi yapmak üzere bir yere gönderilmiş ise, işçinin tüm sorumluluğu işverene aittir. İş yerine gidip gelirken ya da gönderildiği yerde herhangi bir kaza olursa, işçi işverene tazminat davası açabilir.
- Emzirme döneminde olan kadınlara, gün içerisinde işveren emzirme izni vermektedir. Bu saatler içerisinde işçinin güvenliğinden de işveren sorumludur. Kazanın niteliği ya da botunun önemi yoktur.
Bu kanuna göre, işveren işçinin ruhsal ve bedensel olarak sağlığını tam olarak korumakla yükümlüdür. Mesai saatleri içerisinde, hangi nedenle olursa olsun, tüm kazalar iş kazaları olarak değerlendirilir. İşçi ise herhangi bir iş kazası sonrasında tazminat davası açabilir.
İş Kazası Olduğunda Ne Yapmak Gerekir?
Kazanın boyutuna bakılmaksızın, işverenin herhangi bir iş kazası durumunda üstüne düşen görevler bulunmaktadır. Bunların ilki, işçinin sağlık durumu içini ilk yardımda bulunmak ve yetkili sağlık görevlilerini çağırmaktadır. Daha sonrasında ise,
- Polis veya jandarma gibi güvenlik güçlerini çağırmak
- SGK yetkililerine haber vermek gibi
Görevleri bulunur.
İş kazasının tespit edilmesi ve tutanak tutulması oldukça önemlidir. İş kazalarında SGK’ya bildirilmeyen durumlar için, daha sonra açılacak tazminat davalarında, tekrar SGK’ya başvurulması gerekebilir.
İş kazalarında Tespit Davaları
İş kazaları oluğunda SGK tarafında iş kazası raporu tutulur. SGK müfettişleri, iş kazası mahalini inceleyerek, işverenin ihmalini, işçinin aldığı zararı, kazanın nasıl gerçekleştiğini gibi bilgileri rapor ederler. Bu rapor daha sonra işçinin açacağı tazmşnat davalarında oldukça önemlidir.
SGK iş kazası olmadığını tespit ederse, işçi iş kazasının tespiti davası açabilir. Bu davalar kesinleştikten sonra ise tazminat davalarını açabilir. İş kazasının tespiti işçi lehine sonuçlandığı takdirde ise, işçiye SGK ödeme yapar ve belirli bir gelire bağlar. Tazminat davaları ve iş kazası davaları farklı dava türleridir. Önce iş kazasının olduğuna dair mahkeme sonucu kesinleşmeli daha sonra tazminat davası açılmalıdır. Bu konuda ise iş kazası davaları ne kadar sürede sonuçlanır, iş kazası tespit raporuna bağlıdır.
İş Verene Açılan Davalar
İş kazası yaşandıktan sonra işçi ve yakınları işverene dava açabildiği gibi, ceza kanunu ve SGK tarafından da işverene dava açılır.
Kurumlar Tarafından Açılan Davalar
İşverenin ihmali veya kasti bir kaza olup olmamasının sonuçlarına bağlı olarak, işverene 2 tür dava açılır;
- Ceza soruşturması ve davası
- SGK tarafından açılan rücu davalarıdır.
Ceza Davası: İş kazasının ölümle sonuçlanması nedeni ile, polis veya jandarma işveren hakkında işlem başlatır ve dosya Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. İşçi ölümünde ihmal ya da kasti bir işveren hatası tespiti dahilinde işveren ve diğer yetkililer cezalandırılır.
Rücu Davaları: iş kazası sonucunda işçiye ödenecek yardımlar ve gelirler, kurumlar tarafından karşılanmaktadır. Bu masraflar ise kurum tarafından işverenden alınır. İşçi sigortasız çalıştırılıyorsa, primleri yatırılmamışsa, işveren kazada kasti olarak suçlu ise ya da ihmal varsa kurumlar tarafından işverene rücu davası açılır.
İşçi Ve Yakınlarının Açabileceği Davalar
İş kazası sonrasında, işçinin fiziksel ya da ruhsal sağlığının bozulması ya da kazaların ölümle sonuçlanmasından sonra işçi veya yakınları işverene dava açabilirler. Bu davalar;
- Maddi tazminat davası
- Manevi tazminat davası
- Destekten yoksun kalma tazminatı
- İş görememezlik tazminatı gibi
Davalar açılır.
İş kazasında tazminat alanlar farklı davalar açarak, işverenden kayıplarının telafisini talep edebilir.
Maddi tazminat davası
İş kazalarında fiziksel ya da ruhen rahatsızlıkta, işçinin ölüm durumunda maddi tazminat davaları açılabilir. İş kazası tazminat miktarı farklı etkenler göz önüne alınarak hesaplanır.
Ölümle sonuçlanan iş kazaları: iş kazası sonucunda işçinin ölmesi durumunda, işveren;
- Kişinin cenaze masraflarını
- Ölmeden önce tedavi görmüş ise hastane masraflarını
- Kişi yakınlarına, işçinin ölümden doğan kayıp bedellerini
- İşçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin kayıplarını
Karşılamak zorundadır.
Fiziksel zarar halinde: İşçinin bedensel hasarına ve iş görme yetisine bağlı olarak, işverenin ödeyeceği iş kazası tazminat hesaplama faktörleri arasında;
- İşçinin hastane masrafları
- Bu süre içerisinde çalışmadığı için yaşadığı kayıplar
- Çalışamayacağı süre içerisindeki kayıpları gibi
Faktörler hesaplanmaktadır.
Manevi Tazminat
İşçi uğradığı bedensel ve ruhsal zararın telafisi için manevi tazmişnat davası açabilir. Bu tazminat davalarını işçinin kendisi açması gerekir. fakat iş kazaları ölümle sonuçlanmış ise ve işçi ölmeden önce manevi tazminat davasında bulunmuş ise işçi yakınları davayı yürütebilir.
Manevi tazminat davalarında işçiye veya yakınlarına ne kadar ödeneceği tamamen hakimin insiyatifindedir. Herhangi bir masraf ödeme hesabı bulunmaz. Anca ölümlü iş kazası tazminatı durumunda hakim yakınlarına fazla manevi tazminat ödeyebilir.
Destekten yoksun kalma tazminatı
Mahkeme tarafından ölümle sonuçlanan iş kazalarında işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilere verilir. İşçi yakınlarının tazminatı alabilmeleri için, ölen işçinin bakımına muhtaç olmaları gerekmektedir.
İş Görememezlik tazminatı
Ağır iş kazaları sonrasında, işçi iş göremez hale geldiyse ve eski işini yapamayacak durumda ise işverene iş görmemezlik tazminat davası açabilir. Çalışma durumunda kişini elde edeceği gelirin oranı hesaplanır.
Bu tür davarlarda kişiler genellikle iş kazası mahkemesi ne kadar sürer merak etmektedirler. fakat bu iş tespit raporuna ve iş kazasının niteliğine göre de değişebilir. İş kazalarında iş mahkemesine başvurulur. Yetkili mahkeme ise, işverenin ikametgah adresi ya da işyerinin bulunduğu yerdir.
İş Kazalarında Avukatların Görevi
Bazen ölümle bile sonuçlanabilen, iş kazalarında avukatlar işçilerin haklarını korumada oldukça önemlidir. iş kazaları sonrasında işçinin kayıplarını telafi etmek için uzman avukatlar ile birlikte çalışmak davaların işçi lehine ve kısa sürede sonuçlanmasınıı sağlar. Davanın türüne göre ise iş kazası avukatı ücretleri birçok faktöre göre değişmektedir.
İş kazalarında davalar farklı kurumların takibi ile gerçekleşir bu durumda avukatlara da büyük görev düşmektedir. İş kaza davalarında uzman bir avukat ile görüşmek ya da destek almak istiyorsanız. İş kazası avukatları Maltepe de bulunan Av. Mehmet Ali Helvacı’dan profesyonel yardım alabilirsiniz.
İlginizi Çekebilir;
Ölümle Sonuçlanmış Trafik Kazalarına Mahkemede Nasıl Cezalar Veriliyor
İş Kazalarında Hangi Tazminat Davaları Açılır?
“İş Kazasına Uğradığınızda Açabileceğiniz Tazminat Davaları Nelerdir?” üzerine 4 yorum