Bir iş yeri sorumlusu, çalışanlarını çalıştıkları süre zarfında güvende tutmakla mükelleftir. Mesai saatleri içindeyken çalışılan yerde veya çalışılan ortamın dışında çalışanların başına gelen her türlü kazaya iş kazası denir. Bu durumdan doğacak psikolojik veya fizyolojik iş kazasından doğan herhangi bir sorundan ötürü çalışılan kuruma dava açılmaktadır.
İş kazaları çok ciddi durumlardır. Kazazedeler psikolojik veya fizyolojik olarak hasar görebilmekte hatta ölümle sonuçlanabilmektedir. İşçilerin başlarına herhangi bir iş kazası geldiğinde yapılması gereken ilk şey ilk yardımdır. Uzman sağlık ekiplerince kazaya uğrayan işçiye gerekli müdahale yapılır. İlk yardım yapıldıktan sonra olay yerine bulunduğu bölgeye bağlı güvenlik görevlileri (polis, jandarma) çağırılır. İlk güvenlik önlemleri alındıktan sonra yapılması gereken basamaklar şunlardır.
- İş kazası direk olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmektedir.
- Kaza ile ilgili tespit raporu tutulmaktadır.
SGK müfettişlerinin tutmak zorunda olduğu bu rapor iki şahit gösterilerek yazılır ve sonrasında kazazedenin hakkını arayabilmesi için kullanacağı en önemli evraktır. Eğer bu rapor SGK tarafından iş kazası olarak tanımlanmaz ise, kazazedenin başvuracağı bir diğer yol, iş kazasının tespiti davasıdır. Bu tespit davası işçi lehine sonuçlanır ise, işçi çalıştığı kuruma tazminat davası açabilmektedir. SGK’nın açacağı dava ile aynı olmayan bu davanın açılması için iş kazasının tespiti kazazede lehine sonuçlanmalı ve iş kazası olduğu kesinleşmelidir. Eğer tespit raporu iş kazasına uğrayan personelin lehine çıkarsa, bu durumda çalışan aynı zamanda SGK tarafından kazanın boyutuna göre bir gelire de bağlanır.
Hangi Durumlar İş Kazası Olarak Nitelendirilir?
İşçinin fiziksel ve psikolojik sağlık durumunu etkileyen tüm kazalar, iş kazaları olarak nitelendirilmektedir.
İş kazalarının sadece iş yerinde gerçekleşmesi gerekmez. Mesai saatleri içerisinde, işçinin çalıştığı ve görevde olduğu her an işçinin güvenliğinden işveren sorumludur. Bu nedenle iş kazlarında mesai saatleri içerisinde farklı bir yere işveren tarafından gönderile işçinin, gönderildiği yerdeki güvenliği, işe gidiş gelişteki güvenliği gibi tüm durumlardan işveren sorumludur.
İş Kazası Durumunda Nereye Dava Açılır?
İş kazalarına bakan yetkili mahkeme İş Mahkemeleridir. İşçi veya yakınları iş kazasından sonra;
- İş verenin yerleşim yerindeki yetkili mahkemeye
- Sorumlular birden çok ise herhangi bir yetkilinin yerleşim yerindeki mahkemeye,
- İşçi ölmüş ise yakınlarının yerleşim yerindeki mahkemeye
Başvuruda bulunmaktadır.
İşçi ve yakınları iş kazası ne kadar sürede sonuçlanır merak etmektedirler. İş kazası tespit raporu ve kazanın niteliğine göre ise bu süre değişmektedir. İş kazalarında ise zaman aşımı 10 yıldır.
İşverene Açılan Davalar
İş kazası sonucunda tespit raporunun iş vereni haksız görmesi durumunda, hem ceza kanunu hem de SGK tarafından dava açılmaktadır. Olayda ihmal veya kasti durum var ise, ya da işveren işçinin haklarını tam olarak koruyamamış ise bu davalar açılmaktadır.
Ceza davası: ölümle sonuçlanan davalarda kaza raporu ve jandarma veya polisin iş kazası ile ilgili dosyası Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletilmektedir. Kazadan sorumlu kişi veya kişilere ceza davası açılmaktadır.
Rücum Davası: SGK tarafından işverene açılan davadır. İş kazası raporu sonucunda işçinin sigortasız çalıştırılması, primlerinin yatmamış olması, olayda ihmal olması , işverenin işçinin güvenliğini sağlamak için yeterli önlemleri almamış olması durumunda, SGK iş kazası ile ilgili olarak işçiye ödediği tutarı işverenden almaktadır.
İş kazası davaları kesinleştiğinde ise işçi tazminat davalarına başvurur. SGK’nın iş raporu sonucunda yürüttüğü davada, iş kazasında işveren haksız görülürse,veya iş kazası olduğu iş kazası raporu davasında kesinleşir ise, işçi tazminat davalarına başvurur. Bu durumda işçinin açabileceği tazminat davaları;
- Maddi tazminat davası
- Manevi tazminat davası
- İş görememezlik tazminat davası
- Destekten yoksun olmak tazminat davasıdır.
Bu davaları işçi veya işçi yakınları farklı şekilde açar.
İş kazası tazminat davaları hakkında işçi ve yakınları ise iş kazası ne kadar sürer merak etmektedirler. Bu açılan davanın türüne ve iş kaza raporunun sonuçlarına göre değişmektedir.
Maddi Tazminat Davaları
İşçinin iş kazası sonrasında kayıplarını telafi etmek ve mağduriyetini gidermek üzerine açtığı davalardır. Aynı zamanda ölümle sonuçlanan iş kazalarında işçi yakınları da açar. İşçi kazalarında tazminat hesaplama farklı faktörler tarafından belirlenmektedir.
Ölümle sonuçlanan durumlar: bu durumlarda işçi yakınlarına tazminat ödenmektedir. İşveren eğer işçi ölmeden önce tedavi görmüş ise hastane masraflarını, cenaze giderlerini, işçinin ölümü ile yakınlarının uğradıkları kayıpları ödemek durumundadır.
Fiziksel hasar durumunda: iş kazası sonrasında işçinin uğradığı fiziksel hasarın boyutu ne olursa olsun, işverene açılabilen maddi tazminat doğrultusunda, işveren işçinin tedavi masraflarını, iş kazası nedeni ile uğradığı maddi kayıpları ödemek durumundadır.
İş kazası tazminat miktarıişçinin aldığı ücret üzerinden hesaplanır. Bu hesaplamada işçinin net maaşı baz alınır. İş kazası durumunda ücrette yaşanan artışlarda hesaplanır. Ölümlü iş kazası tazminat durumlarında ise yakınlarına verilen para bu oranlar ile işçinin çalışma süresi, bakmakta olduğu kişilerin durumları göz önüne alınarak hesaplanır.
Manevi tazminat davası
İş kazası sonucunda işçinin bedensel ve ruhsal durumunun zarar görmesi durumunda işçi tarafından açılmaktadır. Fakat iş kazası ölümle sonuçlanmadığında ise yakınları tarafından manevi tazminat davası açılamamaktadır. İşçi ölmeden önce manevi tazminat davasına başvurduğunda ise, dava yakınları tarafından sürdürülmektedir.
Manevi tazminat durumlarında ise ödenen miktar hakime bırakılmıştır. Bu durumda hakim iş kazası ile ilgili tüm durumları göz önünde bulundurarak tazminat miktarını belirler. İş kazasında tazminat alanlar arasında farklı miktarlar bulunmaktadır.
İş görememezlik Tazminat Davası
İşçinin kazanç oranında bir düşüş yaşandığında açabileceği dava türüdür. Aynı zamanda kazadan sonra ağır hasar aldığında, kalıcı sorunlar oluştuğunda ise iş görememezlik davası açar. İşçi elini veya ayağını kaybetmiş ve çalışamayacak duruma gelmektedir. Bu durumda uğradığı kayıplar hakim tarafından hesaplanarak iş kazası tazminat miktarı işçiye ödenmektedir.
Destekten Yoksunluk Tazminat Davası
İşçi ölümü ile sonuçlanan iş kazalarında işçinin ailesi ve yakınları tarafından açılan dava türüdür. Bu davanın açılabilmesi için, işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler olması gerekir. Bu kişilerin işçinin sağladığı gelirlerinden başka gelirleri yok ise, ve işçi bu kişilere bakmakla yükümlü ise destekten yoksunluk davası işçi yakınları tarafından açılmaktadır.
İşçi tazminat davaları ayrıntılı bir süreç içeren ve uzun süren davalardır. Bu nedenle tazminat davalarınızda bir avukat ile hazırlanmak önemlidir. İş kazası tazminat davalarında aynı zamanda diğer kurumlarında da kaza hakkında tuttukları dosyalar hakkında bilgi edinme ve bu uzun süreci takip etmek gerekmektedir. İş kazası avukatı ücretleri de dava türlerine, iş kazasının durumuna gibi etkenlere bağlı olarak değişmektedir.
Bu süreçte profesyonel bir destek almak ise dava sonucunda olumlu etki edecektir. İş kazası davalarınızda ne tür haklarınız olduğunu bilme, açabileceğiniz davalar hakkında bilgi edinme ve mağduriyetinizin giderilmesi bu konuda uzman bir avukat ile daha kolay olur. İş kazalarınızla ilgili ayrıntılı bilgi için iş kazası avukatları Maltepe adresinde bulunan Av. Mehmet Ali Helvacı ile ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
İlginizi Çeker;
İş Kazası Raporu Düzenleme Süreci
Hukuk Büroları Arasından Nasıl Tercih Yapılmalı?
Trafik Kazasında Maddi ve Manevi Tazminat Davası
“İş Kazasında Ne Yapılmalı?” üzerine 7 yorum