İzlenecek suçun icra kısmına geçmesi halinde birden fazla kişi tarafından fikirlerinin ve eylemlerinin birleşmesi sonucunda suçun birlikte işlenmesidir. Bir kişinin yapabileceği suçun aralarında ortak noktaya varmaları sonucu iş birliği halinde birden fazla kişiyle hayata geçirilmesidir.
NOT: Taksirli işlenen suçta herkes kendi suçu ile ilgili yargılanırken, kasten işlenen suçlar da iştirak halinde incelenir.
Faillik
Suçun 37. Maddesinde yer alan bilgiye göre fiili gerçekleştiren kişilerden her biri fail olarak adlandırılır.
Müşterek Faillik
TCK’nin 37/1. Maddesi esasına göre suçun gerçekleşmesine katkıda bulunan her failin gerçekleşecek eylemin üzerinde zorunlu katkısına ihtiyaç duyulması halinde devreye girer. Ana fikri ise; suça katılan faillerin fiil üzerinde müşterek çaba göstermesidir. Her bir fail işlenen suçun cezası kadar cezalandırılır.
Dolaylı Faillik
TCK’nin 37/2. Maddesi esasına göre asıl failin diğer faili araç olarak kullanması ve suçun işlenmesi halidir. Dolaylı fail de asıl failin cezasıyla cezalandırılır. Azmettirme ile dolaylı fail kavramı birbirinden farklıdır.
Dolaylı failin suçu işlenmesinde bir başkasını veya icra edeceği failin hakimiyeti konusunda, kontrolü altına alması gündeme gelir. Biraz daha açıklayıcı olunursa; bu durum psikolojik yönden aşılama yeteneği olmayanların suçun işlenmesinde araç olarak kullanılması durumlarında açığa çıkar. TCK’nin 37/2. Maddesi esasına göre 2. cümlesinde, kusur yeteneği, yani psikolojik yönden aşılama yeteneği olmayanları suçun işlenmesinde araç olarak kullanan kişinin cezasının 1/3 ünden yarısına kadar artırılacağını belirtmiştir. Dolaylı faillik için, asıl failin iradesi üzerinde hakimiyet kurması olarak da açıklanabilir.
Azmettirme
Belli bir suçu işleme konusunda henüz herhangi bir fikri olmayan bir kişinin, başka biri tarafından suçu işlemeye sevk ettirilmesidir.
- Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Cezası kapsamında, başka birini suç işlemeye azmettiren kişi, işlenen suçun cezası ile cezalandırılır.
- Üstsoy ve altsoy kavramından doğan, bulunduğu konumu kullanmak suretiyle suça azmettirme halinde, suça iştirak azmettirme yardım etme ve cezası hesaplama işlemi azmettirenin cezası 1/3 ten yarısına kadar arttırılır. 0-18 yaş grubundaki bireylerin suça azmettirilmesi halinde, bu fıkra hükmüne göre cezanın arttırılabilmesi için üstsoy veya altsoy ilişkisinin varlığı aranmaz.
- Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Cezası kapsamında, azmettirenin belli olmaması durumunda, kim olduğunu ortaya çıkarmak amacıyla fail veya diğer suç ortaklarının cezaları hakkında 1/3 oranında azaltılması sağlanabilir.
Yardım Etme
- Suç işlemeye teşvik etmek veya suç işleme düşüncesini güçlendiren ya da suçun işlenmesinin sonrasında yardımcı olacağını vaad etmek.
- Suçun nasıl işleneceğine dair yol göstermek ve fiilin gerçekleşmesinde kullanılan elementleri temin etmek.
- Fiilin gerçekleşmesinden önce ya da işlenme sırasında icrasını kolaylaştırmak.
Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Cezası kapsamında, işlenen suç ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası içeriyorsa; 15 ila 20 yıl arasında hapis cezası, müebbet hapis cezası içeriyorsa; 10 ile 15 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer durumlarda da 8 yılı geçmeyecek şekilde hapis cezası ile cezalandırılır.
Suça İştirak Halinde Gönüllü Vazgeçme Hükümleri
TCK’nin 36. Maddesi esasına göre herhangi bir suçun icrasına geçen failin kendi çabası veya iradesiyle işlenen suçun engellemeye ya da icrada son vermesi durumudur.
İştirak halindeki suçlardan gönüllü olarak vazgeçen fail TCK’nin 41/1. Maddesi esasına göre yargılanır.
Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Cezası Uzlaşma
Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Cezası Uzlaşma konusunun açılımında herhangi bir uzlaşmanın yapılamayacağı bilgisinin yer alması kanaatindedir.
İlginizi Çekebilir;
İştirak Nafakası | Tedbir İştirak Nafakası
Boşanma Sonucu Ortaya Çıkacak Mali Yükümlülükler