Tenkis Davası Zaman Aşımı | Hak Düşürücü Süre | Helvacı Hukuk Bürosu Av. Mehmet Ali Helvacı

Tenkis davası açma hakkı, kanunda belirtildiği şekilde; ‘’mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer.” Şeklinde uygulanır. Tenkis davası zaman aşımı için 10 yıllık süre kanunlarla belirlenmiştir.

Tenkis Davası Zamanaşımı Olur Mu?

Tenkis davası zamanaşımı 1 yıl ile 10 yıl içinde açılması gereken dava türleri niteliğindedir. Her davanın tür ve özelliğine göre çeşitli farklar olmakla birlikte, mirasın açıklanmasından itibaren ilk 1 yıl içinde dava açma hakkı başlar. Mirasçıların miras paylaşımını öğrenme ve bu konuda karar vermeleri için verilen en uzun süre 10 yıl olarak karara bağlanmıştır.

10 yıl boyunca açılmayan tenkis davalarında zamanaşımı olur. Ancak zamanaşımı süresinden sonra taleplerin iletilmesi için defi yolu kullanması gereklidir. Zamanında tenkis davası açmayan ve dava açma süresinden yararlanmayan kişiler bu yöntem dahilinde dava açma hakkına sahip olabilirler. Ancak bu konuda uzman avukatlık desteği almanız gereklidir.

Mirasın ya da mirasta konu olan malın, doğrudan kendisine verilmesi bakımından talepte bulunarak defi yoluyla dava açılması gereklidir. Tenkis davalarında, zamanaşımı süresi mirasın açıklandığı tarihten itibaren hesap edilmektedir.

Vasiyetname; Sulh Mahkemesi’ne tevdi edilmesi ile açıklanır. Mirasçıların tamamı çağırılarak açıklama yapılır ve o esnada miras açılır. Bu tarihten itibaren tüm mirasçılar haberdar olmuş olarak nitelendirilir ve zamanaşımı süresi hesaplanmaya başlar. Tenkis davaları, Asliye Hukuk Mahkemelerince görülen dava türleri olup mirasçıların mal veya para tercih etme seçenekleri bulunmaktadır.

Miras Davasında Zaman Aşımı Var Mı?

Miras davalarında zamanaşımı, mirasın açıldığı tarihten itibaren 10 yıldır. Saklı pay davası zamanaşımı yine 10 sene olarak kanunlara göre belirlenmiştir. Miras sahipleri mirası öğrenceler veya öğrenmeseler dahi, dava açma süreleri 10 yıl ile sınırlandırılmıştır.

Miras sahipleri, mirastan haberdar olmamaları halinde belirlenen 10 yıllık süre içinde dava açmamış iseler defi olarak zamanaşımından sonra dava açabilirler. Saklı pay sahibi eğer mirasının açılmasının sonra tenkis davası hakkına sahip olduğunu öğreniş ise 1 yıl içinde dava açması gerekir.

Kimler Tenkis Davası Açabilir?

Türk Medeni Kanun’una göre tenkis davasını yalnızca saklı pay sahipleri açabilir. Miras bırakan kişinin anne- babası- eşi ve alt soyu olarak belirlenen saklı paylı mirasçılar, tenkis davası açma hakkına sahip olan kişilerdir.

Mirasa konu olan şirkete atanan bir temsilci ya da yönetici, tenkis davası açma hakkına sahip değildir. Her saklı paylı mirasçıyı koruyan hak içeren tenkis davalarında, vasiyeti yerine getirmek üzere görevlendirilen tenfiz memuru dahil, tenkis davası açma hakkına sahip değildir. Kanuna göre;

Her saklı paylı mirasçı, bağımsız olarak dava açabilir
Bağımsız açılan davalarda, mirasın tamamı değil ancak davacının saklı payı miktarı kadar tenkis davası açılır
Dava açmayan mirasçılar ise tenkis karasından yararlanamamaktadır
Tenkis davası açma hakkına sahip olan saklı paylı mirasçı, fiil ehliyetine sahip olmadığı durumlarda yasal temsilcisi dava açabilir. Açılan dava saklı paylı mirasçı adına olacaktır.

Tenkis davası zaman aşımı mirasın açıklanmasından itibaren 1 ila 10 yıl içerisinde sağlanır. 10 yıllık sürenin dolmasıyla zamanaşımından dolayı tenkis davası açılamaz.

Zamanaşımı Ve Hak Düşürücü Süre Nedir?

Tenkis davalarında “Zamanaşımı” ile “hak düşürücü süre” arasında fark bulunuyor. Bu kapsamda;

Zamanaşımı “defi hakkı” verirken, hak düşürücü süreler “itiraz” niteliğinde değerlendirilir.

Defi; borçluya verilen bir hak olarak, defi hakkından vazgeçme seçeneği bulunur. İtiraz; bir hakkın elde edilmesine mani olan veya elde edilmiş bir hakkı ortadan kaldırdığı için borçlu vazgeçemez.

Defi, borçlu tarafından konu edilmediği sürece, yargıca değerlendirilmez ve sonuçlandırılmaz.

İtiraz ve hak düşürücü süre ise yargı tarafından doğrudan değerlendirilmek zorundadır.

Sürenin durması/ durdurulması/ kesilmesi; hak düşürücü sürelerde mümkün değildir.

Ancak zamanaşımında süreye müdahale olanağı bulunmaktadır. Tenkis davalarında zamanaşımı süresi olarak belirlenen 10 yıl süre zarfı, hak düşürücü süresi değildir. Davacı zamanaşımı kaynaklı hak savunması yapmadığı takdirde; yargı davayı sürdürmek/ değerlendirmek ve sonuçlandırmak zorundadır.

Tenkis davası zamanaşımı Yargıtay kanunları ve yasalardaki hak düşürücü sürelerin kapsamlarına göre değerlendirilir. Yasalardaki hak düşürücü süreler ise şu şekildedir;

Medeni Yasa’daki hak düşürücü süreler
Borçlar Yasası’ndaki hak düşürücü süreler
İcra İflas Yasası hak düşürücü süreler
Hukuk Yargılama Yasası hak düşürücü süreler
İdari Yargılama Yasası’ndaki hak düşürücü süreler
İş Yasası’nda hak düşürücü süreler
Sosyal Güvenlik Hukukunda hak düşürücü süreler
Başka yasalardaki hak düşürücü süreler

Her bir yasasın kanun ve maddelerine göre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerine göre dava açılabilir.

Miras Hakki Kaç Yıl?

Tenkis davası zaman aşımı, 10 yıldır. İlk 1 yıldan itibaren dava açılabilir. Veraset İlamı olarak bilinen mirasçılık belgesi istemli açılan davalar, Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından değerlendirilir. Miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren yapılan başvurular ile zaman aşımı süresi başlar. Mahkeme ve notere başvuru süresi, mirasın açıklanması ile başlar. Miras ise Sulh Mahkemesi tarafından açıklanır.

Saklı paylı mirasçıların, miras paylarının zedelendiğini öğrenmeleri ile tenkis davası açma hakkına sahip olurlar. Mirasın açıklanmasından itibaren 1 yıl süresinde tenkis davası açma hakkı verilir. Saklı paylı mirasçının, mirası öğrenmemesi veya farklı durumlarda 10 yıla kadar dava açma süresi verilir. 10 yıl sonunda tenkis davası açma hakkı düşer.

Tapuda Zaman Aşımı Kaç Yıldır?

Tapu iptali ve tescil davaları, tapudaki kayıtların gerçek hak sahipleri adına düzeltilmesi için talep edilen dava türleridir. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülen tapu davalarında; tapu kayıtlarının gerçeği yansıtmaması hallerinde dava açılır.

Kardeşlerin saklı payı kalktı, alt soy miktar hesaplamaları, şirket miras kayıtları gibi pek çok saklı paylı miras konularını kapsayan dava türleri arasındadır. Tapu kayıtlarının kanunlara aykırı biçimde düzenlenmiş olması, usulsüzlük, yolsuzluk gibi gerçeğe aykırı tapu düzenlemelerine karşı açılan dava türleridir.

Tapu iptal ve tescil davası, zaman aşımı süresi 10 yıldır. Tapu kayıt ve tescilin yolsuz olması durumunda dahi 10 yıllık süre içinde dava açılması gerekir. Ancak bazı konularda olağan zamanaşımı süresi 20 yıl olarak verilir. Tapu davalarında usulsüzlüklerin giderilmesi ve hak edilen tapuların gerçek hal sahipleri lehine kayıt edilmesi için uzman danışmanlık almanız gereklidir. Avukat desteği ile tapu iptal ve tescil davalarında zamanaşımı avantajı elde edebilirsiniz.

Miras Mahkemeleri Ne Kadar Sürer?

Miras davalarında, her dava kendi içerik ve özelliğine göre farklılık göstermekle birlikte, makul olarak 731 gün olarak belirlenmiştir. Dava dilekçesinin incelenmesi ve tensip yapılması için mahkemenin değerlendirme süresi 7 gün olarak belirtilmektedir.

Dava dilekçelerinde karşı tarafa tebliğ edilmesinden itibaren 132 günlük süre verilir. Tenkis davalarında ise 1 yıl boyunca dava açma hakkı verilir. 10 yıl sonunda ise zamanaşımına uğrar. Tenkis davası ne zaman açılır, ne zaman sonuçlandırılır gibi hususlar için profesyonel hukuk danışmanlığı almanız gereklidir. Miras, saklı pay sahipleri ve davaya konu olan malların kapsam ve özelliklerine göre değerlendirme yapılmaktadır.

Miras mahkemeleri, veraset ilamı, reddi miras, tenkis davası gibi özelliklerine göre kanunda belirtildiği sürelerde değerlendirilir. Zaman aşımı ve hak düşme süreleri, görülen mahkemeye ve konu davaya göre süre vermektedir.

Örneğin miras sebebiyle istihkak davası, saklı pay sahibinin mirasçı olduğunu öğrendiği ve iyi niyetli davalının terekeyi veya tereke malını elinde bulundurduğunu öğrendiği tarihten itibaren değerlendirilir. Bu tarihten itibaren 1 yıl ve miras bırakanın ölümüyle birlikte vasiyetin açıklanmasından sonraki süreçte değerlendirilir. Mirasın açılmasından itibaren verilen zaman aşımı süresi on yıldır.

Dilekçe verme süresi, dilekçe değerlendirme ve davalının dönüş süresi, zaman aşımı ve hak düşmesi sürelerinin tamamı, dava türüne göre değişiklik gösterir.