Bir Türk vatandaşı da yurtdışında suç işleyerek yargılanabilir. Türk vatandaşının kanunun 13. Maddesinde belirtilen suçların haricinde kanuna göre hapis cezasının sınırı 1 yıldan az olmayıp hapis cezası alacağı bir suçu yabancı ülkede işleyebilir. Bunun yanında suçu işlemenin ardından Türkiye’de bulunması ve suçu işlediği ülkede herhangi bir ceza almamış olması gerekir. Böyle bir durumda Türkiye vatandaşının yurtdışında suç işlemesi ve yargılanması ortaya çıkar. Buna göre suçu işleyen Türk vatandaşı, Türk Kanunlarına göre ceza görür. İşlenen suç, alt sınır olan 1 yıldan az bir cezayı gerektiriyorsa bu durumda mağdur olan kişinin ve suç işlenen hükümetin şikâyet etmesine göre yargılama yapılır. Mağdur kişi ve suç işlenen hükümet tarafından bir şikâyette bulunulursa suçlunun Türkiye’ye girer girmez 6 ay içinde şikâyet dilekçesinin gerekli makamlara iletilmesi gerekir.
Türk Vatandaşının Yurtdışında Suç İşlemesi Cezası Nedir?
Yurtdışında işlenen suçlar, yabancıların işlediği suçlar ve Türk vatandaşlarının işlediği suçlar olarak iki bölümde değerlendirilmelidir. Türk vatandaşının yurtdışında suç işlemesi cezası için yabancı ülke içinde, başka bir ülkenin açık sularında suç işlemesi ile Türk Ceza Kanunu’na göre yargılanması gerçekleşir.
Türk vatandaşının Türkiye’de yargılanması için suçu, yabancı ülkenin egemenliğinin bulunduğu sahada ya da Türkiye sınırları dışında bir yerlerde işlemiş olması gerekir. Suçun faili kişi, suçu işlediği sırada Türk vatandaşı olmalıdır. Suçu işleyen Türk vatandaşının Türkiye’de olması ve suçu takip edilmeli yani kovuşturulabilmelidir. Ancak bazı durumlarda suçun Türkiye’de takip edilmesi mümkün değildir. Çünkü dava zamanaşımına uğrayabilir, genel bir af çıkabilir.
Türk vatandaşının, ülke dışında işlediği suçla ilgili olarak, suçun Türkiye’de yargılanabilmesi için suçu işlediği ülkede kendisi için bir yargılama, bir hüküm verilmemiş olması şartı gerekmektedir.
Yabancı ülkede suç işlemiş bir Türk vatandaşı, Türk Ceza Kanunu’nun 11/1 maddesine göre, eğer alt sınırı bir yılı aşmayan hapis cezası varsaa Türkiye’de yargılanabilmektedir. Ancak suç, yurtdışında yapılıp sadece adli para cezası alınmışsa bu durumda yargılama Türkiye’de yapılmaz.
Türkiye Vatandaşının Yurtdışında Suç İşlemesi ve Yargılanmasında Ceza Miktarı Nasıl Belirlenir?
Bir Türk vatandaşının ülkesi dışında işlediği suçlar için Türkiye’de yapılacak yargılamasında, Türk Ceza Kanunu’nun 19/1. Maddesi uygulanır. Buna göre verilecek ceza suçun oluştuğu ülke kanununda belirtilen cezanın üst sınırını geçemez. Bunun yanında yine Türk Ceza Kanunu’nda 19/2. Maddesinde belirtilen kanuna göre Türkiye’nin güvenliğini tehdit edecek ya da zararına oluşacak, Türk Kanunlarınca kurulan özel hukuk tüzel kişisi zarar görecek bir suç işlenmişse Türk mahkemelerince verilecek ceza, suçun işlendiği ülke kanununda geçen ceza üst sınırı göz önünde bulundurulmaz.
Türk Ceza Kanunu 15. Maddesine göre Türkiye vatandaşının yurtdışında suç işlemesi ve yargılanmasında ceza miktarı belirlenirken soruşturma süresinde yasal ağırlaştırıcı nedenlerin alt sınırı ve kanuni hafifletici nedenlerin üst sınırı baz alınır. Kanunun 14. Maddesine göre ise Türk vatandaşının ülke dışında suç işlemesiyle birlikte soruşturmanın konusu, suçun belirtildiği kanun maddesine göre hapis cezası ve adli para cezası arasında bir seçim yapılarak verilmişse soruşturma ve takibat yapılmaz.
Türkiye Vatandaşının Yurtdışında Suç İşlemesi ve Yargılanması İçin Görevli Mahkemeler Hangileridir?
Türk kanunlarının 5271 sayılı 14/1. Maddesine göre kendi ülkesinden farklı bir yerde işlenen suçun kanun hükümlerine göre Türkiye’de soruşturulması ve takibe alınması iki şekilde yapılmaktadır. Birincisi suçun mahallinin belli olmaması, şüpheli ya da şüpheli konumundaki kişinin yakalandığı yer ve eğer suçlu henüz yakalanmamış durumda ise Türkiye vatandaşının yurtdışında suç işlemesi ve yargılanması için görevli mahkeme, yerleşim yerinde bulunan mahkemedir. İkinci şart ise şüphelinin ya da failin Türkiye’de herhangi bir ikameti yoksa Türkiye içinde en son ikamet ettiği yerdeki mahkeme bu konuda yetki sahibidir.
Türk vatandaşınca yurtdışında işlenen suçlarda eğer suçlu Türkiye’de yakalanmamış, Türkiye’de herhangi bir ikamet adresi yoksa böyle bir durumda kanunun 14/3 maddesine göre, Adalet Bakanı tarafından verilecek isteme göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı görevi üstlenir. Eğer kişi yabancı ülkede diplomatik ayrıcalıktan yararlanarak suç işlemişse kanunun 14/4. Maddesine göre Ankara Mahkemesi bu konuda yetkili kılınmıştır.
İlginizi Çekebilir;
Yabancıların Yurtdışında İşlediği Suçların Türkiye’de Yargılanması
Tanıma Tenfiz Davası İstanbul | Tanıma ve Tenfiz Nedir?
“Türkiye Vatandaşının Yurtdışında Suç İşlemesi ve Yargılanması” üzerine bir yorum