Evlilik, karşı cinsten iki kişinin yaşamları birlikte sürdürmek, çocuk yapmak ve yetiştirmek gibi amaçlarla yaptıkları sözleşmelerdir. Evlenme isteğinde olan erkek ve kadın, yaşadıkları bölgenin evlendirme dairelerine birlikte başvururlar ve evlendirme memuru ile iki şahit huzurunda evlilik sözleşmesini kabul ettiklerini beyan ederler. Bu şekilde evlenme süreci tamamlanmış olur. Evlilik sadece gönül birliği değil aynı zamanda ekonomik bir birleşmeyi de beraberinde getirir. Bu çerçevede 2002 yılından sonra yapılan evliliklerde eşler evlenmeden önce herhangi bir mal rejimi yapmamış ise edinilmiş mal rejimini kabul etmiş sayılırlar. Eğer ki eşler edinilmiş mal rejimini kabul etmek istemezlerse evlilik ve mal ayrılığı sözleşmesi yapabilirler. Evlilik sözleşmesi yapıldığı takdirde boşanma durumu söz konusu olduğunda tarafların malları sözleşme usullerine göre paylaştırılır.
Edinilmiş Mal Rejimi Nedir?
Edinilmiş mal rejimine göre evlilik kurumu resmi olarak gerçekleştiği andan önceki mal varlıkları kişilerin kendi varlıkları, evlendikten sonraki mal varlıkları ise eşlerin ortak malı sayılmaktadır. Edinilmiş mal rejiminde evlilik sonrası mallar eşit olarak pay edilir ve herhangi bir boşanma durumunda eşit haklara sahip olunur. Evlilik ve mal ayrılığı sözleşmesi ise eşit pay istenmediği zamanlarda talep edilen bir haktır.
Evlilik ve Mal Ayrılığı Sözleşmesi Nedir?
Modern çağda bireyler yeni yaşamlarına başlarken bazı konularda önceden davranarak yaşamlarını kolaylaştırmak istemektedir. Evlilik sözleşmesi de bu durumun bir örneği olarak kabul edilebilir. Evlilik sözleşmesi evlilik sonrası, boşanma ya da ölüm hallerinde kişilerin mal varlıkları üzerinde kimlerin ne derecede söz sahibi olacağını, mal paylaşımının nasıl yapılacağı gibi sorunlarla karşılaşmamak adına mal rejimi olarak adlandırılan konuda fikir birliği içinde olmalarıdır. Mal rejimi, eşlerin evlilik esnasın ve evlilik öncesindeki mal varlıkları üzerinde tasarruf yetkilerinin belirlenmesini düzenleyen hukuk kurallarıdır. Evlilik ve mal ayrılığı sözleşmesi, eşlerin mal varlıkları açısından birbirlerinden bağımsız durumda olmalarını sağlayan, evlilik öncesinde sahip olunan malların eşe ait olduğu, boşanma sonrasında da aynı malların aynı eşte kalmasını sağlayan bildirgedir.
Evlilik Sözleşmesi Çeşitleri Nelerdir?
- Mal ayrılığı: Eşlerden her biri mal varlığı üzerinde söz hakkını korur, diğer eşin mal varlığı üzerinde herhangi bir hak talep edemez, müdahale edemez. Her eş kendi borçlarından sorumludur.
- Paylaşmalı mal ayrılığı: Eşlerin ortak kullandığı veya yararlandığı mallar ile geleceği güvence altına almaya yönelik yatırımların, evliliğin sona ermesi halinde, eşler arasında eşit olarak paylaştırılmasını esas alan bir mal rejimidir. Eşlerden her biri, kendi malvarlığı üzerinde söz sahibidir ve tasarruf haklarını korurken kendi borçlarından da sorumludur.
Kimler Evlilik ve Mal Ayrılığı Sözleşmesi Yapabilir?
- Evlilik sözleşmesini ayırt etme yetisine sahip kişiler tarafından sözleşme uygulanabilir.
- Yaşı dolmamış olanlar ve mahcurlar bakımından velinin iznin alınması gerekir. Aksi takdirde sözleşme geçersiz sayılacaktır.
Mal Rejimi Kanunu Ne Zaman Değişti?
2002 ylı öncesi yapılan evliliklerde mal ayrılığı rejimi yasal olarak kabul edilendi. Yani 2002 yılı öncesi evlenen eşlerde hukuken kabul edilen mal ayrılığı rejimidir. Ancak 2002 yılında değişen yasa ile eğer özel bir mal rejimi sözleşmesi yapılmadıysa edinilmiş mallara katılma rejimine tabii olunacaktır. Eğer ki 2002 sonrası evliliklerde mal ayrılığı rejimi hakkı kullanılmak isteniyosa noter huzurunda bir sözleşme yapılmış olması yahut evlilik esnasında belirtilmiş olması gerekmektedir.
Mal Ayrılığı Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?
Mal ayrılığı sözleşmesi ile eşler kendi malları üzerinde yönetim haklarını korumaktadır. Peki evlilik ve mal ayrılığı sözleşmesi nasıl hazırlanır?
- İnternette çok fazla örneği söz konusu olsa da detaylar ehemmiyeti nedeniyle bir avukat huzurunda hazırlanmalıdır. Kendi hazırladığınız mal ayrılığı sözleşmesinde gözde kaçan bir detay ilerleyen dönemlerde hak kaybı ile sonuçlanabilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için uzman bir avukattan yardım almanız önemlidir. Ayrıca uyulması gereken yasalar ve kanunlar söz konusu olduğu için tek başına hazırlanmaması önerilir.
- Mal ayrılığı rejimi sözleşmesinin düzenlenmesi ve onaylanması noter huzurunda gerçekleşiyor.
- Taraflar evlenme sırasında da hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak bildirebilirler. Taraflar, seçtikleri mal rejimini yazılı olarak evlendirme dairesine bildirmeleri gerekmektedir. Nikah memurları eşlere bu ve benzeri şekilde bir soru yöneltmez.
- Sözleşme taraflarca ve resmi yetkililerce mutlaka imzalanmalı.
- Mal ayrılığı rejimi evlenmeden önce veya sonra yapılabilir.
- Yasalara ve kanunlara aykırı şekilde hazırlanan mal rejimi sözleşmeleri tarafların anlaşmış olmaları halinde bile geçersiz sayılır. Bu sebeple hazırlanırken yasalara ve kanunlara özen gösterilmesi gerekmektedir.
- Taraflar mal ayrılığı rejimi sözleşmelerini ibraz etmeleri halinde, bu belgeler evlenme dosyasında muhafaza edilir.
Evlilik ve Mal Ayrılığı Sözleşmesinin Bazı Sınırları
Mal ayrılığı sözleşmesinin bazı yasal sınırları da söz konudur. Örneğin, eşlerden biri ailenin yaşadığı üzerinden hakları sınırlayamaz ve aile konutu üzerinde tek başına söz sahibi değildir. Aile konutu ile ilgili kira sözleşmesi feshi ve aile konutunun devredilmesi gibi kararları tek başına alamaz. Ayrıca bir malın eşlerden birine ait olduğu iddia ediliyorsa bu iddia ispatlanmalıdır. İddianın ispatlanması için malın faturası gibi resmi bir evrak gereklidir. Üçüncü kişiler borç tahsili için mallara haciz koyarsa malın kime ait sorgulanmadan icrai işlem uygulanabilir. Ancak bu konuda da bazı kısıtlamalar söz konusudur. Örneğin, erkeğin borcu nedeniyle icrai işlem uygulaması sırasında örf, gelenek gereği kadına ait olan mallar pırlanta küpe, altın bilezik gibi değerli mallar haczedilemez.
İlginizi Çekebilir;
Boşanma Esnasında Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
“Evlilik ve Mal Ayrılığı Sözleşmesi” üzerine 4 yorum